Antik Yunan
Antik Yunanistan’a Giriş
Antik Yunanistan, bugünkü Yunanistan toprakları ile Küçük Asya’da (Anadolu) yaşayan toplumların kurduğu devlet ve uygarlıkların, MÖ 756 ile MÖ 146 tarihleri arasında hüküm sürdükleri bölgenin adıdır. Antik Yunanistan bir site devletiydi. Yunan Medeniyetinin başlangıcı ve bitişi hakkında kesin ya da dünyaca kabul görmüş herhangi bir görüş yoktur. Genel olarak Roma İmparatorluğu’ndan önceki dönemler Antik Yunan tarihi olarak değerlendirilir. Antik Yunanistan da birçok filozof ve tarihçi yetişmiştir. Ancak Antik Yunanistan’ı önemli kılan bir diğer konu ise demokrasinin kuruluşudur. Demokrasi terimi ilk defa Antik Yunanistan da Yunanlı tarihçi Herodot tarafından kullanılmıştır. Bu sebeple olsa gerek Yunanlılar o zamanlarda komşu devletlerine göre demokrasi anlayışına daha yatkındılar. Aynı zamanda Antik Yunanistan da Eshilos, Aristofanes, Euripides, Sofokles, Aristo, Eflatun, Sokrates, Arşimet, Herodot ve Ksenofon gibi ünlü filozoflarda yetişmiştir.
Yunanlılarda Demokrasi Anlayışı
Demokrasi terimini ilk kullanan dolayısıyla da Demokrasiyi ortaya çıkaran toplum Yunan toplumu olmuştur. Elbette bu sebeple Yunanlar Demokrasiye o zamanlar yakın komşularına göre daha yatkınlık gösteriyordu. Ancak Antik Yunan zamanındaki Demokrasi anlayışı ile şuan ki Demokrasi anlayışı aynı değildi. O zamanlarda ki Demokrasi anlayışına göre kadınlar oy veremez, erkeklerden ise sadece 26 yaşını doldurmuş ve toprak sahibi olanlar oy kullanabilirdi. Eski yunan site devletlerinde uygulanan demokrasi biçimi doğrudan demokrasiydi. Gerekli şartlara sahip olan erkekler agora denilen meydanda toplanıp başlarına geçecek kişiyi belirlerdi.
Arkaik dönem
Arkaik Dönem M.Ö. yaklaşık 600–480 yılları arasında gerçekleşen bir dönemdir. Bu dönemde Yunan sanatında ortaya çıkan heykelin en belirgin iki biçimi, erkeklerin ve kızların ayakta durur biçimde gösterildiği heykellerdi.
Kouros terimi Yunan sanatının Arkaik döneminde mermerden üretilen erkek figürlerini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu tür heykeller gerçek boyutlardan daha büyük veya küçük boyutta olabilir. Hepsinde ortak görülen geleneksel bir poz vardır: Merkezi bir çizgiyle eşit bir şekilde ayrılabilen baş ve gövde, öne ve arkaya eşit olarak yerleştirilmiş ağırlıkla bölünen bacaklar. Çoğunlukla çıplak genç erkekler biçimindeki erkek figürler, hem mezar taşları olarak hem de adak olarak görev görürlerdi. Adak oldukları zaman bu heykeller adayan kişiyi betimleyecek şekilde yapılabilirdi. Kadın figürler de benzer işlevler yerine getirdiler, fakat erkek emsallerinden farklı olarak üzerlerinde ayrıntısıyla giysilerle ve ayrıntılı bir biçimde tasvir edilmişlerdir.
Ağız her zaman gülümseyen bir durumdadır, bu muhtemelen temsil edilen kişinin aretesinin (“mükemmellik, erdem”) sembolik bir ifadesidir. Önceden tüm kourosların Tanrı Apollon’un temsili olarak tasarlandığı düşünülüyordu. Ancak bazıları tanrıların veya kahramanların temsili olarak tasarlansa da birçoğu yalnızca mezar taşıydı. Kouroslar ölenlerin gerçekçi bir portresi olarak tasarlanmamıştı; ölenlerin üzerinde hak iddia ettiği değerlerin ve erdemlerin (örneğin gençlik ve güzellik, atletiklik ve aristokrat duruş) idealleştirilmiş bir temsiliydi.
Helenistik Dönem
Helenistik Dönem, Büyük İskender’in yaptığı savaşlar ile başlayan Grek etkisinin zirveye ulaştığı dönemdir. Helen kelime anlamı olarak Grek demektir. Grek ise eski Yunan anlamına gelmektedir. Büyük İskender’in başlattığı Helenistik Dönemde Yunan etkisi zirve yapmıştır. Helenistik Dönem’in ardından, Klasik Grek egemenliğindeki bölge Roma Cumhuriyeti hakimiyetine geçmiştir. Tüm bunlara rağmen Makedonların ve İskender’in soyu tartışmalıdır. Makedon liderler daha çok politik sebeplerden dolayı kendilerini Yunan olarak tanımlamaktan hoşlanırlardı. Ancak şuanda Makedonların Yunan olmadıklarını bilmekteyiz. Buna rağmen İskender’in mensup olduğu soy hala tartışılmaktadır. Günümüzde bazı kişiler İskender’in Yunan bazıları ise Makedon olduğunu öne sürüyorlar.
Makedonya İmparatorluğu
Makedonya İmparatorluğu, MÖ 800-MÖ 146 yılları arasında var olmuş antik bir krallıktır. Makedonya İmparatorluğunun en bilinen ve kuşkusuz bir biçimde en güçlü hükümdarı Büyük İskender’dir. Büyük İskender tarihteki önemli komutanlardan birisi olup birçok sefer düzenlemiş ve neredeyse hepsinde başarılı olup çok fazla toprağı hakimiyeti altına almayı becermiştir.
Büyük İskender
Büyük İskender, 20 Temmuz MÖ 356–10 Haziran MÖ 323 yılları arasında yaşamış bir hükümdardır. Makedonya İmparatorluğunun en çok tanınan ve en önemli hükümdarı Büyük İskender’dir. Büyük İskender kısa bir zaman içinde ani ve şeytani kararlar alabilen bir komutandı. Kendisi savaşlarda ordusu ile beraber en ön saflarda savaşmışlardır. Büyük İskender 12 Yıl 8 ay gibi bir süre boyunca Makedonya İmparatorluğunun lideri olsa da bu süreye nazaran lider olduğu zamanlarda çok fazla toprağı hakimiyeti altına sokmuştur.Tarihte ordusuyla beraber en ön safta savaşan az sayıda hükümdar vardır. Bu hükümdarların çoğu Türk soyludur. Büyük İskender Pers İmparatorluğu ile üstünlük mücadelesine girmiş ve Pers İmparatorluğunun üzerinde bir üstünlük sağlamayı başararak Persleri yenmiştir. Büyük İskender Anadolu ya Anadolu dan ise İran coğrafyasına kadar ilerlemiş ve İmparatorluğun sınırlarını büyük ölçüde geliştirmeyi başarmıştır. Büyük İskender’in en önemli öğretmeni Aristoteles’dir. Aristo’dan birkaç yıl boyunca eğitim alan İskender bilime oldukça meraklı birisidir. İskender’in soyu tam bilinmemekle beraber bazı kişiler Yunan olduğunu bazıları ise Makedon olduğunu ileri sürmektedirler. Ancak şunu diyebiliriz ki Makedonya İmparatorluğunun yöneticileri kendilerinin Yunan olarak görülmesinden hoşnutluk duyarlardı. Ancak bu İskender’in Yunan olduğunun net bir kanıtı değildir. Çünkü Makedonya İmparatorluğunun liderlerinin kendilerinin Yunan olarak görülmesinden hoşnutluk duymalarının sebebi politik sebeplerdir. Ancak dönemlerinde Demostenes Atina’da bu kez Makedonlara karşı yürüttüğü politikasıyla onları “barbarlar” olarak nitelendirdikleri bilinmektedir. Büyük İskender’in etnik kökeni üzerine şuan dahi çalışmalar sürmekte. Kimileri Büyük İskender’in Yunan kimileri ise Makedon olduğunu öne sürüyor olsa da tam olarak ilerideki çalışmaların ışığında Büyük İskender’in soyu anlaşılabilir.
KAYNAKÇA:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Antik_Yunanistan
https://tr.wikipedia.org/wiki/Helenistik_D%C3%B6nem
https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0skender
https://tr.wikipedia.org/wiki/Makedonya_(antik_krall%C4%B1k)
Recep Hikmet Kırımlı-Büyük İskender’in Liderlik Sırları
